Przedawnienie odszkodowania i zadośćuczynienia za wypadek komunikacyjny
17 kwietnia 2024
Rada nadzorcza – obowiązki i odpowiedzialność
25 kwietnia 2024
Blog
PRZENIESIENIE AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH
Do autorskich praw majątkowych należą natomiast wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Co to są prawa autorskie?
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych dzieli prawa autorskie na:
- autorskie prawa osobiste,
- autorskie prawa majątkowe.
Do autorskich praw osobistych należy w szczególności prawo do: autorstwa utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem bądź do udostępnienia go anonimowo, nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Do autorskich praw majątkowych należą natomiast wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Najistotniejszą cechą autorskim praw majątkowych jest możliwość rozporządzania nimi, co oznacza możliwość przeniesienia ich na inne osoby. W obrocie prawnym mamy do czynienia z umowami o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz z umowami dotyczącymi korzystania z autorskich praw majątkowych.
Jakie są sposoby przeniesienia autorskich praw majątkowych?
Zgodnie z art. 41 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, jeśli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby:
- w drodze dziedziczenia,
- na podstawie umowy zwanej licencją, która dla zachowania ważności musi być sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Co może być przedmiotem umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych?
Przedmiotem umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych może być utwór. Natomiast utworem, według art. 1 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Nieważnością obarczona będzie umowa odnosząca się do wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy, które powstaną w przyszłości. Wypływa z tego wniosek, że treścią zawartej umowy o przeniesienia autorskich praw majątkowych nie można objąć całości przyszłego dorobku twórcy.
Przedmiot umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych
Przedmiotem umowy, tak jak już wspomniano, jest utwór w rozumieniu art. 1 ustawy
o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Umowa obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w przedmiotowej umowie wymienione, dodatkowo umowa może dotyczyć tylko znanych w chwili zawarcia umowy pól eksploatacji.
Czym są pola eksploatacji?
Pola eksploatacji to inaczej sposoby korzystania z dzieła, w których zakresie dochodzi do przeniesienia praw autorskich. Artykuł 50 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych wskazuje jako odrębne pola eksploatacji w szczególności:
- w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
- w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie
i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
Jakie wynagrodzenie przysługuje twórcy?
Oczywistą kwestię stanowi wynagrodzenie dla twórcy utworu a konstrukcja prawna zaproponowana w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi pewnego rodzaju parasol ochronny otwarty nad twórcą w razie niezamieszczenia w umowie postanowienia dotyczącego wynagrodzenia. Z ustawy wprost wynika, że twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia, jeśli z umowy nie wynika że przeniesienie praw majątkowych czy udzielenie licencji odbyło się nieodpłatnie.
Dodatkowo w razie gdyby w umowie nie określono wysokości wynagrodzenia, jest ono ustalane z uwzględnieniem dwóch czynników: zakresu udzielonego prawa oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu.
W którym momencie następuje przejście praw autorskich?
Umowa o przeniesienie praw autorskich została ukształtowana jako umowa o podwójnym skutku, co oznacza, że przejście praw autorskich na nabywcę następuje z chwilą przyjęcia utworu. Jako przyjęcie utworu należy rozumieć zaakceptowanie go bez zastrzeżeń przez nabywcę. Jednak strony mogą swobodnie w umowie w odmienny sposób ukształtować chwilę przejścia praw autorskich, np. poprzez wskazanie, że nastąpi to w chwili zapłaty ustalonego wynagrodzenia.
