Czym jest fundacja rodzinna i kto może z niej skorzystać?

W jaki sposób może powstać fundacja rodzinna?

Zasadniczo istnieją dwa sposoby powołania do życia fundacji rodzinnej. Pierwszy z nich to złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim. Drugi ze sposobów obejmuje złożenie tożsamego oświadczenia w testamencie sporządzonym przez fundatora. Zarówno akt założycielski jak i testament muszą zostać sporządzone w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego lub ogłoszenia testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji, o której kilka słów poniżej.

Kolejnym wymaganym dla utworzenia fundacji rodzinnej krokiem jest ustalenie statutu przez fundatora. Statut sporządzany jest w formie aktu notarialnego i zgodnie z art. 26 u.f.r. (ustawa) określa:

1) nazwę fundacji rodzinnej;

2) siedzibę fundacji rodzinnej;

3) szczegółowy cel fundacji rodzinnej;

4) beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących beneficjentowi uprawnień;

5) zasady prowadzenia listy beneficjentów;

6) zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta;

7) czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony;

8) wartość funduszu założycielskiego;

9) zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów fundacji rodzinnej, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy fundacji rodzinnej w przypadkach wskazanych w ustawie;

10) podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej
w organizacji;

11) co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów;

12) zasady zmiany statutu;

13) przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.

Jakiekolwiek zmiany statutu stają się skuteczne z chwilą ich wpisu do rejestru fundacji rodzinnych.

W trzecim kroku należy pisemnie, sporządzić spis mienia. Pierwotnie fundator sporządza spis mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego
a w późniejszym czasie funkcjonowania fundacji rodzinnej zarząd aktualizuje spis mienia
i odpowiada za jego aktualność.

Spis mienia zawiera spis praw majątkowych wniesionych przez fundatora albo osoby inne niż fundator do fundacji rodzinnej:

• Ze wskazaniem osoby wnoszącej mienie,
• Z określeniem rodzaju i wartości każdego z wniesionych składników mienia,
  w wysokości określonej według stanu i cen z chwili ich wniesienia oraz ich wartości podatkowej.

Dla celów podatkowych określa się proporcję wartości mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przez każdego z fundatorów lub przez fundację rodzinną.

Czwartym krokiem jest ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę bądź statut. Organami tymi są, zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie beneficjentów.

Przedostatni krok stanowi wniesienie funduszu założycielskiego poprzez wniesienie mienia przez fundatora o wartości określonej w statucie, nie niższej jednak niż 100 000 zł . W tym miejscu mamy do czynienia z dwoma wariantami zależnie od tego w jaki sposób została powołana do życia fundacja rodzinna. W przypadku fundacji rodzinnej ustanowionej w akcie założycielskim wniesienie funduszu założycielskiego musi mieć miejsce przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych. Z kolei, gdy fundacja rodzinna ustanowiona została w testamencie termin na wniesienie funduszu założycielskiego wynosi dwa lata od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych.

Zwieńczeniem procesu powstawania fundacji rodzinnej jest wpis do rejestru fundacji rodzinnych - zagadnienie to zostanie omówione w dalszej części niniejszego wpisu.