Fundacja rodzinna – część II
18 października 2023
Majątkowe i niemajątkowe prawa autorskie
23 października 2023
Blog
Zadatek czy zaliczka
Zadatek i zaliczka to jedne z najpowszechniejszych form zabezpieczenia wykonania umowy. Polegają one na wpłacie pewnej ustalonej kwoty jeszcze przed wykonanie umowy oraz zaliczeniu wpłaty na poczet ceny.
Czym jest zadatek?
Zadatek jest pewną kwotą, którą dajemy naszemu kontrahentowi (na przykład będąc zleceniodawcą) lub otrzymujemy od naszego kontrahenta (przykładowo będąc zleceniobiorcą). Jeżeli otrzymaliśmy zadatek, a umowa nie doszła do skutku z winy dającego zadatek – może on zostać przez nas zatrzymany. Jeśli natomiast to my dajemy zadatek, a niewykonanie umowy jest efektem działania lub zaniechania po stronie otrzymującego zadatek nabywamy prawo do żądania podwójnej jego wysokości.
W przypadku gdy strony rozwiązały umowę, zadatek jest zwracany, a roszczenie o zapłatę sumy dwukrotnie wyższej odpada. Taka sama sytuacja ma miejsce, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.
Czym jest zaliczka?
Zaliczką jest pewną kwotą, którą dajemy naszemu kontrahentowi (na przykład będąc zleceniodawcą) lub otrzymujemy od naszego kontrahenta (przykładowo będąc zleceniobiorcą).
Jeżeli otrzymaliśmy lub daliśmy zaliczkę, a umowa nie doszła do skutku – zawsze będzie skutkować zwrotem kwoty.
Jaka jest różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką?
Pierwszą podstawową różnicą jest to, że zadatek ma swoje źródło nie tylko w umowie, ale także w przepisach kodeksu cywilnego. Zaliczka co do zasady wynika jedynie z umowy, ewentualnie, posiłkowo z przepisów dotyczących odstąpienia od umowy i zwrotu otrzymanych z tego tytułu kwot lub przepisów dotyczących nienależnego świadczenia. Kolejną, istotniejszą z praktycznego punktu widzenia różnicą, jest fakt, że zaliczka w przypadku niewykonania zobowiązania przez kontrahenta podlega zwrotowi w całości, zadatek zaś zależnie od sytuacji – jak opisano szczegółowo powyżej.
… a może odstępne?
Czasem w umowie strony mogą zastrzec, że jednej z nich lub obydwu przysługuje prawo do odstąpienia od umowy za zapłatą oznaczonej sumy – powyższe nie jest ani zaliczką ani zadatkiem, a odstępnym. Odstępne musi być zapłacone jednocześnie ze złożeniem oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
