Umowa spółki z o.o. – sześć obowiązkowych elementów, które musisz zawrzeć
30 października 2024
Prezes zarządu a członek zarządu – czy jest różnica
6 listopada 2024
Blog
Zachowek - ile lat wstecz można dochodzić
Zachowek – ile lat wstecz. Nawet jeśli nie zostałeś wymieniony w testamencie, możesz mieć prawo do części majątku po zmarłym, a to za sprawą instytucji zachowku. Prawo do zachowku chroni osoby najbliższe spadkodawcy przed całkowitym pozbawieniem ich dziedziczenia po zmarłym. Czym jest zachowek i kto ma do niego prawo? Zachowek stanowi roszczenie pieniężne o zapłatę określonej sumy pieniężnej należne uprawnionemu. Zachowek jest instytucją prawa spadkowego, która gwarantuje najbliższym spadkodawcy osobom, ustawową ochronę ich interesów majątkowych przed niekorzystnym dla nich rozporządzeniem majątkiem spadkodawcy na wypadek śmierci .
Jeśli spadkodawca nie uwzględni w rozporządzeniach swoim majątkiem członków swojej najbliższej rodziny ani też skutecznie nie pozbawi ich prawa do dziedziczenia, wówczas zaktualizuje się uprawnienie po stronie tych osób o zapłatę roszczenia wobec pozostałych osób, które zostały przez spadkodawcę obdarowane bądź powołane do dziedziczenia po nim.
Zgodnie z przepisami uprawnionymi do zachowku są: zstępni, małżonek, rodzice spadkodawcy, którzy w sytuacji braku testamentu zostaliby powołani do spadku na podstawie ustawy.
Komu nie przysługuje roszczenie o zachowek?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, roszczenie o zachowek nie przysługuje następującym osobom:
- wydziedziczonemu uprawnionemu,
- spadkobiercy uznanemu za niegodnego dziedziczenia,
- uprawnionemu, który zrzekł się prawa do zachowku,
- spadkobiercy, który zrzekł się dziedziczenia,
- spadkobiercy, który spadek odrzucił,
- małżonkowi wyłączonemu od dziedziczenia ustawowego.
Kiedy powstaje uprawnienie do ubiegania się o zachowek?
Gdy spadkodawca korzystając z prawa do swobodnego dysponowania swoim majątkiem pominął osobę lub osoby najbliższe i nie pozostawił jej równowartości należnego udziału spadkowego, powstaje możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu zachowku. Uprawniony z roszczeniem może wystąpić najpóźniej w piątym roku od dnia ogłoszenia testamentu.
Roszczenie o wypłatę zachowku przedawnia się w okresie pięciu lat od ogłoszenia testamentu.
W okresie pięciu lat od otwarcia spadku przedawniają się natomiast następujące roszczenia:
- roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń,
- roszczenia przeciwko zapisobiercy windykacyjnemu lub obdarowanemu zobowiązanych do uiszczenia zachowku,
- roszczenia przeciwko fundacji rodzinnej obowiązanej do uzupełnienia zachowku
z tytułu otrzymanego funduszu założycielskiego, - roszczenia przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanego mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
W jaki sposób można dochodzić zachowku?
W sytuacji, w której osoby zobowiązane do wypłacenia zachowku na rzecz uprawnionego nie uczynią zadość temu obowiązkowi, uprawniony ma prawo dochodzić swoich roszczeń w drodze procesu cywilnego. Uprawniony powinien złożyć pozew o zapłatę, w którym jako stronę pozwaną wskazałby osobę bądź osoby, na których spoczywa obowiązek zapłaty roszczenia z tytułu zachowku.
Sądem właściwym miejscowo dla wytoczenia powództwa
w tym przedmiocie jest sąd ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeśli takiego miejsca w Polsce nie da się ustalić to powództwo należy wytoczyć przed sąd miejsca,
w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
Bardzo często ustalenie prawa do zachowku, osób zobowiązanych do jego zapłaty czy też należnej uprawnionemu kwoty stanowi spore wyzwanie. Z tego względu, jeśli chciałbyś zweryfikować, czy w Twojej sytuacji możesz wystąpić z roszczeniem o zachowek, zalecamy kontakt oraz konsultację ze specjalistą w tym zakresie.
