Zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach o odszkodowanie
10 kwietnia 2024
Przedawnienie odszkodowania i zadośćuczynienia za wypadek komunikacyjny
17 kwietnia 2024
Blog
Czynny żal
Jeśli uchybiłeś jakimś obowiązkom podatkowym, w dodatku masz tego świadomość, a właściwy urząd skarbowy jeszcze nie powziął takiej wiedzy – masz szansę na złożenie tak zwanego czynnego żalu.
Czym jest czynny żal?
Czynny żal polega na działaniu podatnika polegającym na ujawnieniu istotnych okoliczności popełnionego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, w szczególności osób współdziałające w jego popełnieniu. Powyższe będzie skutkowało zwolnieniem z odpowiedzialności jedynie w przypadku, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
W treści przepisu art. 16 § 1 k.k.s. użyto sformułowania „po popełnieniu czynu”, jednakże w gruncie rzeczy chodzi tu o następujące formy popełnienia przestępstwa: sprawstwo, współsprawstwo, podżeganie, pomocnictwo, usiłowanie, dokonanie. Ujawnienie to nic innego jak przekazanie organowi ścigania wiadomości dotychczas mu nieznanych. Chodzi tu o przedstawienie wszystkich newralgicznych elementów związanych z czynem, przede wszystkim dotyczących czasu i miejsca jego popełnienia oraz znamion. Co istotne obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnej może zostać zrealizowany przez inne osoby. Z reguły będą to podmioty, w imieniu lub na rzecz których sprawca działał. Istotny jest tu bowiem aspekt faktyczny, objawiający się w tym, że należność publicznoprawna uszczuplona przez sprawcę może nie stanowić jego należności, lecz być należnością obciążającą inny podmiot.
W jakiej formie składa się czynny żal?
Czynny żal może zostać złożony na piśmie, ustnie do protokołu albo za pośrednictwem konta w e-urzędzie skarbowym.
W jakich przypadkach należy złożyć czynny żal?
Nie ma zamkniętego katalogu sytuacji, w których należy złożyć czynny żal. Pamiętajmy, że jest to instytucja, która ma uchronić podatnika przed konsekwencjami popełnionego przez niego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Wśród najczęściej pojawiających się powodów (za portalem biznes.gov.pl) można wymienić sytuacje w której:
- nie złożyłeś zeznania podatkowego w terminie
- nierzetelnie prowadziłeś księgi rachunkowe
- nierzetelnie wystawiałeś faktury
- nie zapłaciłeś lub zapłaciłeś nieodpowiedni podatek dochodowy (PIT lub CIT) lub podatek VAT
- bezprawnie stosowałeś obniżone stawki VAT
- bezprawnie stosowałeś zwolnienie VAT
- zataiłeś przed organem podatkowym prawdziwe rozmiary prowadzonej działalności gospodarczej
- wyłudziłeś zwrot należności celnej
- wyłudziłeś pozwolenie celne.
Kiedy czynny żal jest bezskuteczny?
Czynny żal nie wywoła skutku w postaci zwolnienia z odpowiedzialności za popełnione wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, jeśli organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, a także po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.
Kto nie może skorzystać z czynnego żalu?
Z dobrodziejstwa czynnego żalu nie może skorzystać osoba, która:
- kierowała wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
- wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleciła jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
- zorganizowała grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierowała, chyba że czynnego żalu dokonała ze wszystkimi członkami grupy lub związku;
- nakłaniała inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.
Jaki jest skutek czynnego żalu?
Spełnienie pozytywnych przesłanek i brak negatywnych oznacza, że postępowania karnego skarbowego nie wszczyna się. W przypadku, gdyby postępowanie zostało jednak wszczęte, a następnie w wyniku procesowej weryfikacji ustalono, że zachodzą wszystkie wymagane przesłanki, należy postępowanie umorzyć, niezależnie od jego zaawansowania. Sprawca korzystający z czynnego żalu może być powołany w charakterze świadka w postępowaniu przeciwko osobom współdziałającym w popełnieniu czynu, o których poinformował organ w zawiadomieniu.
