Rezygnacja jedynego członka zarządu w spółce z o.o.
25 lipca 2024
Odszkodowanie po wypadku: zwrot utraconego zarobku i wynagrodzenia
29 lipca 2024
Blog
Majątek osobisty małżonków
Jakie są ustroje majątkowe? Co to jest wspólność majatkowa? Podstawowym ustrojem majątkowym wśród małżonków jest ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Powstaje on z mocy samego prawa z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, o ile małżonkowie nie podpiszą wcześniej tzw. intercyzy. W tym podstawowym ustroju wspólności ustawowej wyszczególnić można trzy masy majątkowe: majątek wspólny małżonków, majątki osobiste każdego z małżonków.
Czym jest majątek osobisty małżonka?
Ustawodawca w art. 33 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, enumeratywnie wskazał poszczególne składniki wchodzące w skład majątku osobistego każdego z małżonków. Poszczególne przedmioty majątkowe wchodzą do majątku osobistego małżonka z mocy prawa (ex lege). Oczywiście, małżonkowie mogą w drodze umowy majątkowej odpowiednio rozszerzyć wspólność ustawową na przedmioty majątkowe określone
w art. 33 k.r.o. z zastrzeżeniem art. 49 k.r.o. lub włączyć do składu majątków osobistych dodatkowe przedmioty majątkowe.
Jakie konkretne składniki wchodzą w skład majątku osobistego?
Zgodnie z treścią art. 33 k.r.o. do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił- w tym miejscu
o przynależności danego składnika majątkowego do majątku osobistego małżonka bądź do majątku wspólnego przesądzać będzie wola darczyńcy, spadkodawcy bądź zapisodawcy;
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom- z mocy art. 863 kodeksu cywilnego powyższe dotyczy praw majątkowych wynikających z umowy spółki cywilnej;
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków- kluczowe znaczenie ma słowo „wyłącznie”, wskazujące na to, że dana rzecz służy tylko jednemu z małżonków z wyłączeniem innych członków rodziny, np. okulary korekcyjne;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie- np. prawo do alimentów, służebność osobista;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę- nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi
z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo
z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość; - wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków- wskazana kategoria dotyczy w szczególności przyznanych nagród za szczególne osiągnięcia twórcze, dokonania artystyczne etc.;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy- np. wierzytelności z tytułu wykorzystania praw twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej- tzw. surogacja, spłata z tytułu udziału we współwłasności rzeczy uzyskanej z tytułu udziału spadkowego.
Do którego z majątków wchodzi rzecz nabyta częściowo ze środków pochodzących z majątku wspólnego, a częściowo majątku osobistego?
W tej kwestii stanowisko zajął Sąd Najwyższy, wskazując, że rzecz nabyta w czasie trwania małżeństwa, w którym obowiązuje ustawowa wspólność majątkowa, w części ze środków pochodzących z majątku osobistego jednego z małżonków, a w części
z ich majątku wspólnego, wchodzi w skład obydwu tych majątków w udziałach odpowiadających stosunkowi środków przeznaczonych z tych majątków na jej nabycie (postanowienie SN z 29.10.2019 r., IV CSK 133/19).
