Rodzimy system edukacji stworzony jest w taki sposób, że dziecko co najmniej kilkukrotnie w swoim życiu zmienia placówkę, do której uczęszcza. Niektóre pociechy rozpoczynają swoją przygodę już w żłobku, następnie idą do przedszkola, po nim do szkoły podstawowej oraz liceum. Jeśli chodzi o studia to po pierwsze nie są obligatoryjne, po drugie, przynajmniej w teorii, kierunek oraz sam fakt czy edukacja będzie w tej formie kontynuowana, zależy od decyzji dziecka. W związku z powyższym mamy do czynienia z co najmniej dwoma wyborami, przed którymi stoją rodzice. Jak zwykle problemy prawne pojawiają się w sytuacji, w której pomiędzy rodzicami nie ma zgody co do wyboru placówki.
W przypadku gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonania. Wyjątkiem są istotne sprawy dziecka – w tym wypadku rodzice rozstrzygają wspólnie, a w braku porozumienia między nimi decyduje sąd opiekuńczy. Właśnie do katalogu istotnych spraw dziecka należy wybór placówki edukacyjnej.
Sądy najczęściej rozstrzygają istotne sprawy dzieci, których rodzice są po rozwodzie albo nigdy nie byli małżeństwem. Przepis art. 97 § 2 k.r.o. bardzo rzadko jest instrumentem rozwiązywania sporów między rodzicami pozostającymi we wspólnym pożyciu. Oznacza to, że w sprawach innych niż wybór szkoły, kierunku kształcenia i sposobu leczenia jedynie rodzic posiadający pełnię praw rodzicielskich jest uprawniony do wykonywania władzy rodzicielskiej. W tych sprawach, nawet jeżeli stanowią one istotne sprawy dziecka, wyłączone jest stosowanie art. 97 § 2 k.r.o., skoro rodzic mający ograniczone prawa rodzicielskiej nie jest uprawniony do współdecydowania (rozstrzygania) w tej sferze.
Artykuł 97 § 2 k.r.o. ma bowiem zastosowanie tylko wówczas, gdy spór między rodzicami dotyczy istotnej sprawy dziecka pozostającej w sferze władzy rodzicielskiej obojga rodziców. Sąd Najwyższy w uchwale z 18 marca 1968 r., III CZP 70/66 (OSNC 1968, nr 5, poz. 77), wyjaśnił, że ewentualne różnice zdań rodziców - tak w wypadku, gdy po rozwodzie sprawują oni władzę rodzicielską wspólnie, jak i wówczas, gdy jednemu z rodziców przyznano niektóre tylko uprawnienia z zakresu tej władzy, a sprzeczność zdań dotyczy sprawy objętej tymi uprawnieniami - rozstrzyga sąd opiekuńczy na podstawie art. 97 § 2 k.r.o.
Powyższe prowadzi nas do kolejnego istotnego elementu tj. sytuacji gdy…
W pierwszej kolejności należy ustalić w jaki sposób została ograniczona, a mówiąc dokładniej, do współdecydowania o jakich aspektach życia dziecka uprawniony jest rodzic. Przykładowo, biorąc wyrok z orzecznictwa w sprawach prowadzonych przez naszą kancelarię, sąd ograniczył władzę partnerowi naszej klientki i obowiązki oraz uprawnienia ojca ograniczono wyłącznie do współdecydowania o wyborze szkoły, zawodu i sposobu leczenia w razie poważnej choroby oraz uzyskiwania okresowych informacji od matki i kierowania do niej swojego stanowiska w sprawach dotyczących małoletniego dziecka.
Postępowanie w przedmiotowej sprawie wszczynane jest na wniosek. Toczy się w trybie nieprocesowym. Opłata sądowa od wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego wynosi 100 zł