Kim jest sygnalista i jakie firmy mają obowiązek wdrożenia przepisów dyrektywy o sygnalistach?
29 sierpnia 2023
Działalność nierejestrowana – abc początkującego przedsiębiorcy
4 października 2023
Blog
Władza rodzicielska – czym jest i jak można ją ograniczyć. Rozwód a władza rodzicielska.
Władza rodzicielska to kwestia o szczególnej wadze, zarówno w kontekście prawnym, jak i społecznym. Przysługuje ona obojgu rodzicom dziecka, niezależnie od tego czy pozostają małżeństwem czy żyją nieformalnym związku. Co do zasady władza rodzicielska trwa aż do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości.
Władza rodzicielska to znacznie więcej niż po prostu prawo do decydowania o dziecku. Stanowi ona kompleksową strukturę praw i obowiązków rodziców, które mają na celu zapewnienie małoletniemu pełnego rozwoju w bezpiecznych oraz komfortowych warunkach, przy czym należy mieć na względzie zarówno rozwój emocjonalny, jak i fizyczny. Przy wykonywaniu władzy rodzicielskiej rodzice powinni dołożyć wszelkich starań do wychowania dziecka z pełnym poszanowaniem jego praw oraz godności.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi ramy prawne, w których powinna być wykonywana władza rodzicielska.
Ustawa jasno określa, że obowiązek rodziców nie ogranicza się wyłącznie do zaspokojenia podstawowych potrzeć dziecka, ale obejmuje dbanie o jego edukację, rozwój emocjonalny i fizyczny oraz piecze nad majątkiem. Niezależnie od tego, czy rodzice dziecka żyją wspólnie to sprawowanie władzy rodzicielskiej powinno przebiegać w formie współdziałania i kooperacji. Bardzo często, kiedy rodzice żyją osobno i nie pozostają w związku, dynamika wykonywania władzy rodzicielskiej ulega zmianie z uszczerbkiem dla dobra dziecka. Często również konflikt pomiędzy rodzicami powoduje, że interwencja sądu opiekuńczego jest nie tylko niezbędna, ale przede wszystkim kluczowa z punktu widzenia dobra dziecka.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej
Brak porozumienia pomiędzy rodzicami, który często wynika z konfliktu dotyczącego rozstania, może być podstawą do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Sąd opiekuńczy może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców – temu rodzicowi przysługuje pełnia praw i obowiązków. Jednocześnie, sąd ogranicza władzę rodzicielską drugiemu z rodziców dokładnie określając zakres jego obowiązków i praw. Sąd określi w jakich kwestiach dotyczących dziecka niezbędna jest zgoda rodzica, któremu ograniczono władze rodzicielską. Przykładowo rodzic nadal będzie uprawniony do podejmowania decyzji o wyjeździe zagranicznym, sposobie leczenia czy kierunku edukacji.
W skrajnych przypadkach, z którymi zetknęliśmy się w naszej praktyce, rodzicowi, któremu ograniczono władzę rodzicielską pozostawiono wyłącznie prawo do bycia informowanym o edukacji i stanie zdrowia dzieci, bez możliwości współdecydowania oraz wpływu na te aspekty. Decyzje tego rodzaju są jednak stosowane tylko w wyjątkowych okolicznościach i zazwyczaj są konsekwencją poważnych naruszeń obowiązków rodzicielskich w przeszłości.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej
Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest często środkiem ostatecznym i dotkliwym. Rodzic, który pozbawiony został władzy rodzicielskiej traci prawo do podejmowania jakichkolwiek decyzji dotyczących małoletniego. Tego rodzaju rozstrzygnięcie może dotyczyć jednego, jak i oboje rodziców.
Taką decyzję sąd może podjąć w konkretnych przypadkach:
- rodzic dopuszcza się rażących zaniedbań w zakresie sprawowania opieki nad małoletnim – np. nie zapewnia podstawowych potrzeb w zakresie utrzymania dziecka,
- rodzic nadużywa władzy rodzicielskiej, czyli sprawuje ją w niewłaściwy sposób, działając na szkodę dziecka – np. poprzez stosowanie przemocy względem małoletniego, namawiania go do popełnienia przestępstwa,
- wykonywanie władzy rodzicielskiej jest niemożliwe z powodu trwałej przeszkody – np. odbywanie kary pozbawienia wolności, zaginięcie, stały wyjazd za granicę.
Czy władza rodzicielska wpływa na obowiązek płacenia alimentów i kontakty?
Warto zaznaczyć, że ograniczenie czy pozbawienie władzy rodzicielskiej nie zwalnia rodzica z obowiązku alimentacyjnego. Niezależnie od decyzji sądu, zobowiązanie do utrzymania dziecka pozostaje aktualne.
Ponadto, ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość kontaktów z dzieckiem. Rodzic, nawet pozbawiony praw rodzicielskich, zachowuje prawo do kontaktu z dzieckiem, chyba że sąd opiekuńczy postanowi inaczej w odrębnym orzeczeniu.
W świetle powyższych rozważań, jasne jest, że kwestie władzy rodzicielskiej są skomplikowane i wymagają indywidualnego podejścia. Dlatego też każda sytuacja rodzinna podlega ocenie sądu, który musi dokładnie zważyć wszystkie argumenty i okoliczności, zawsze kierując się dobrem dziecka. Często dla wydania prawidłowego orzeczenia niezbędne jest także skorzystanie z pomocy specjalistów, którzy mają bezpośredni kontakt z dzieckiem i są w stanie zbadać jego relację z rodzicami.
Jak możemy Ci pomóc?
Postępowania dotyczące władzy rodzicielskiej i ograniczenia władzy rodzicielskiej potrafią być bardzo trudne i obciążające emocjonalnie.
Zastanawiasz się jak przeprowadzić postępowanie o ograniczenie władzy rodzicielskiej? Nie wiesz jakie masz możliwości w związku ze swoją sytuacją osobistą? Jeżeli masz dodatkowe pytania i potrzebujesz wsparcia w tej ciężkiej sytuacji, napisz lub zadzwoń do nas. Wyjaśnimy wszystkie zawiłości i pomożemy Ci przejść przez całą procedurę.
