Dostęp działki do drogi publicznej
9 listopada 2023
Odszkodowanie za upadek na śliskim chodniku
15 listopada 2023
Blog
Zmiana prawa: odrzucenie spadku w imieniu dziecka
Procedura odrzucenia spadku przez rodzica w imieniu dziecka - istotne zmiany w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i Kodeksu postępowania cywilnego
Ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy- Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz.1615) Ustawodawca wprowadził istotne zmiany w zakresie odrzucenia spadku w imieniu dziecka przez rodzica. Ustawa swoimi zmianami objęła m.in. art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U.2020 poz.1359), który został rozszerzony o dwa nowe paragrafy.
Jak będzie brzmiał art. 101 k.r.o. po nowelizacji?
Art. 101.
- 1. Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
- 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
- 3. 7Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, 1429, 1606 i 1615), sądu spadku dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
- 4. 8Jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku - jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka. W braku porozumienia rodziców stosuje się przepis § 3.
Ratio legis wprowadzanych zmian
W uzasadnieniu wprowadzanych zmian Ustawodawca wskazał pewne domniemanie faktyczne polegające na tym, że spadek odrzucony przez rodzica powołanego do spadku z dużym prawdopodobieństwem jest zadłużony a kwestia jego odrzucenia w imieniu dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską tego rodzica nie wymaga poddania ocenie sądu.
Kiedy zmiany przepisów w tym zakresie wejdą w życie?
Zmiany w omawianym zakresie wejdą w życie już niedługo, bowiem 15 listopada 2023 r.
Procedura odrzucenia spadku w imieniu dziecka po nowelizacji przepisów
Po 15 listopada 2023 r. w wypadku odrzucenia spadku przez rodzica w imieniu dziecka nie będzie wymagana zgoda sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu.
Przesłankami, które muszą zaistnieć by się tak stało są odpowiednio:
- przysługiwanie rodzicowi władzy rodzicielskiej w tym zakresie za zgodą drugiego rodzica, któremu również przysługuje władza rodzicielska w tym zakresie lub dokonanie odrzucenia wspólnie z drugim rodzicem,
- powołanie dziecka do dziedziczenia w wyniku wcześniejszego odrzucenia spadku przez któregokolwiek z rodziców,
- powołanie dziecka do dziedziczenia w wyniku odrzucenia spadku przez innych zstępnych rodziców tego dziecka (rodzeństwo dziecka).
Odrzucenie spadku przez rodzica w imieniu dziecka będzie możliwe przed notariuszem lub sądem (bez potrzeby wcześniejszego uzyskania zezwolenia sądu na dokonanie takiej czynności w imieniu dziecka).
Jakie informacje powinno zawierać oświadczenie rodzica o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka?
- informacja o przysługiwaniu władzy rodzicielskiej i o jej zakresie,
- informacja o wyrażeniu przez drugiego z rodziców zgody na odrzucenie spadku, chyba że oświadczenie to jest składane wspólnie,
- informacja o uprzednim odrzuceniu spadku przez któregokolwiek z rodziców,
- informacja o przyjęciu spadku przez innego zstępnego rodziców tego dziecka
W przypadku niezaistnienia w/w okoliczności to konieczne będzie udzielenie zgody przez sąd na odrzucenie spadku.
Kiedy nadal będzie potrzebna zgoda sądu?
- gdy dziecko będzie powołane do spadku „obok” rodzica,
- gdy dziecko będzie dochodzić do dziedziczenia obok innych zstępnych rodziców, którzy spadek przyjmują lub na skutek częściowego odrzucenia spadku przez jego rodzica.
Co ze spadkami otwartymi przed 15 listopada 2023r.?
Nowe przepisy znajdą zastosowanie względem spadków, które zostały otwarte przed datą 15 listopada 2023 r. a termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie upłynął przed 15 listopada 2023 r.
